پدرام رشیدیبورس
چگونه از Crack Spread برای بررسی سود پالایشگاه‌ها استفاده کنیم؟
کرک اسپرد (Crack Spread) یک مفهوم اقتصادی در صنعت پالایش نفت است که اختلاف بین قیمت فرآورده‌های نفتی پالایش‌شده (مانند بنزین و گازوئیل) و قیمت نفت خام را نشان می‌دهد. این شاخص به‌طور گسترده توسط تحلیل‌گران بازار، شرکت‌های پالایشی و سرمایه‌گذاران برای ارزیابی سودآوری پالایش نفت و مدیریت ریسک‌های قیمتی استفاده می‌شود.
فرمول کرک اسپرد چگونه محاسبه می‌شود؟
فرمول کلی محاسبه کرک اسپرد به این صورت است:
کرک اسپرد = (قیمت فرآورده‌ها – قیمت نفت خام)
اما از آنجایی که محصولات مختلف از یک بشکه نفت خام به دست می‌آیند، مدل‌های دقیق‌تری برای محاسبه طراحی شده‌اند. متداول‌ترین مدل‌ها عبارت‌اند از:
- 1:1 کرک اسپرد:
فرض می‌کند از هر بشکه نفت خام، یک بشکه بنزین تولید می‌شود.
فرمول: قیمت بنزین – قیمت نفت خام - 3:2:1 کرک اسپرد (رایج‌ترین مدل):
فرض می‌کند از هر ۳ بشکه نفت خام، ۲ بشکه بنزین و ۱ بشکه گازوئیل یا سوخت تقطیری تولید می‌شود.
فرمول: [(2 × قیمت بنزین) + (1 × قیمت گازوئیل)] ÷ 3 – قیمت نفت خام - 5:3:2 کرک اسپرد:
مدل دقیق‌تر با نسبت‌های ۵ بشکه نفت خام به ۳ بنزین و ۲ گازوئیل.
قیمت فرآورده‌ها معمولاً براساس نرخ معاملات آتی در بازارهایی مانند NYMEX و ICE تعیین می‌شوند
ما در سایت فیبو در بخش ابزارهای کمکی پنجره محاسبات پالایشگاه نمودار کرک اسپرد را در کنار محاسبات مواد تولیدی پالایشگاه در اختیار کاربران قرار داده ایم
همچنین کاربران می توانند با ویرایش نرخ مواد میزان سود پالایشگاه را مجددا محاسبه کنند
.
کاربردهای کرک اسپرد چیست؟
- سنجش سودآوری پالایشگاه‌ها:
کرک اسپرد بالا نشان‌دهنده حاشیه سود بیشتر برای پالایشگاه‌هاست. در مقابل، کاهش آن می‌تواند به معنای فشار بر سودآوری باشد. - تحلیل وضعیت صنعت پالایش:
سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران از کرک اسپرد برای بررسی چرخه‌های رونق و رکود در صنعت پالایشی استفاده می‌کنند. - مدیریت ریسک قیمتی:
پالایشگاه‌ها با استفاده از کرک اسپرد و قراردادهای مشتقه، در برابر نوسانات قیمتی نفت خام و فرآورده‌ها هج می‌کنند. - پیش‌بینی قیمت سهام شرکت‌های پالایشی:
رابطه مستقیمی بین کرک اسپرد و عملکرد مالی شرکت‌های پالایشگاهی در بورس وجود دارد؛ افزایش کرک اسپرد می‌تواند نشانه‌ای از بهبود سودآوری شرکت باشد.
عوامل مؤثر بر تغییرات کرک اسپرد
- عرضه و تقاضای جهانی فرآورده‌ها و نفت خام
- فصل‌های مختلف (تابستان: افزایش مصرف بنزین؛ زمستان: افزایش مصرف گازوئیل)
- ظرفیت و عملکرد پالایشگاه‌ها در مناطق مختلف
- وضعیت موجودی انبارها و ذخایر استراتژیک
- تحولات ژئوپلیتیک و اقتصادی کلان
- تغییر در قوانین و استانداردهای زیست‌محیطی
محدودیت‌های استفاده از کرک اسپرد
- عدم انعکاس هزینه‌های عملیاتی و حمل‌ونقل پالایشگاه‌ها
- تفاوت ترکیب محصولات در پالایشگاه‌های مختلف
- تأثیر سیاست‌گذاری‌های داخلی یا نرخ ارز در کشورهای غیرآمریکایی
- لزوم تطبیق با شرایط خاص هر منطقه یا پالایشگاه
لینک مطالعه بیشتر از منبع معتبر خارجی
Investopedia – Crack Spread Definition
برای مطالعهٔ بیشتر
پیشنهاد می‌کنیم برای درک بهتر سایر مفاهیم مرتبط با تحلیل بنیادی و صنعت انرژی، مقالات زیر را نیز بخوانید:
کامنت‌ها (0)