نسبت P/S چیست؟ آموزش کامل نسبت قیمت به فروش در تحلیل سهام

نسبت P/S یا قیمت به فروش چیست و چه کاربردی در تحلیل بنیادی دارد؟

در دنیای تحلیل بنیادی، نسبت‌های مالی ابزارهای مهمی برای بررسی ارزش و عملکرد شرکت‌ها هستند. یکی از این نسبت‌های کلیدی، نسبت قیمت به فروش یا P/S است که به‌خصوص در شرکت‌هایی که هنوز سودده نشده‌اند یا سودشان نوسان زیادی دارد، کاربرد زیادی دارد.

نسبت P/S چیست؟

نسبت قیمت به فروش (Price to Sales Ratio) یا P/S یکی از نسبت‌های ارزش‌گذاری است که رابطه بین قیمت بازار سهام شرکت و میزان فروش یا درآمد آن را نشان می‌دهد. این نسبت بیان می‌کند که سرمایه‌گذاران برای هر ریال فروش شرکت، چه مقدار پول پرداخت می‌کنند.

فرمول نسبت P/S به صورت زیر است:

                                                                                                       میزان فروش سالانه شرکت/ارزش بازار شرکتP/S=

یا برای هر سهم:

                                                                            درامد حاصل از فروش به ازای هر سهم/قیمت هر سهم P/S=

در محاسبه این نسبت، منظور از فروش، کل درآمد عملیاتی شرکت است و از سود خالص استفاده نمی‌شود.

چه زمانی از نسبت P/S استفاده می‌کنیم؟

در برخی موارد، شرکت‌ها به دلایل مختلفی مانند زیان‌ده بودن، نوسانات زیاد در سود، یا مراحل اولیه فعالیت، سودآوری ثابتی ندارند. در چنین شرایطی استفاده از نسبت‌هایی مانند P/E (قیمت به سود) نمی‌تواند اطلاعات دقیقی درباره وضعیت شرکت ارائه دهد. در این موارد، نسبت P/S به‌عنوان یک ابزار جایگزین، مورد توجه تحلیل‌گران قرار می‌گیرد.

نسبت P/S به‌ویژه برای شرکت‌های نوپا، استارتاپ‌ها، یا شرکت‌هایی که در دوره توسعه قرار دارند و هنوز به سودآوری نرسیده‌اند، مفید است. همچنین در صنایعی که حاشیه سود پایینی دارند، این نسبت می‌تواند در مقایسه با سایر شرکت‌ها کاربردی‌تر باشد.

محاسبه این نسبت با استفاده از اعداد دقیق صورت‌های مالی شرکت‌ها ممکن است و در بخش «تحلیل بنیادی  پنجره درآمد آتی» در سایت فیبو قابل مشاهده است
.

نحوه تفسیر نسبت P/S

• P/S   بالا: زمانی که نسبت P/S یک شرکت بالا باشد، به این معناست که بازار حاضر است مبلغ بیشتری را به ازای هر واحد فروش شرکت پرداخت کند. این می‌تواند نشان‌دهنده انتظارات بالای بازار از رشد آینده شرکت باشد. اما ممکن است گاهی نشان‌دهنده بیش‌ارزش‌گذاری سهام نیز باشد.
• P/S   پایین: نسبت پایین‌تر می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که سهام شرکت با قیمتی کمتر از ارزش فروش‌های آن معامله می‌شود و شاید در حال حاضر کم‌ارزش‌گذاری شده باشد. اما ممکن است این وضعیت ناشی از ضعف عملکرد، کاهش تقاضا یا مسائل بنیادی دیگر باشد.

مقایسه نسبت P/S بین شرکت‌ها

برای تفسیر درست نسبت   P/S، باید آن را با شرکت‌های هم‌صنعت مقایسه کرد. زیرا میزان فروش و ساختار هزینه‌ها در صنایع مختلف متفاوت است. مثلاً در صنایعی مانند خرده‌فروشی که گردش مالی بالاست اما حاشیه سود پایین است، نسبت P/S ممکن است پایین‌تر از صنایع فناوری باشد.

همچنین، نسبت P/S باید با تاریخچه خود شرکت نیز مقایسه شود. اگر نسبت فعلی P/S از میانگین تاریخی شرکت پایین‌تر باشد، ممکن است فرصت خرید ایجاد شده باشد، البته در صورتی که دلایل بنیادی برای افت نسبت وجود نداشته باشد.

تفاوت P/S با سایر نسبت‌های ارزش‌گذاری

• با P/E : در حالی که نسبت P/E نیاز به سودآوری دارد، نسبت P/S فقط به فروش شرکت توجه می‌کند. بنابراین در مواقعی که شرکت هنوز به سود نرسیده اما فروش بالایی دارد،   P/S کاربرد بیشتری دارد.
• با P/B : نسبت P/B (قیمت به ارزش دفتری) تمرکز بر دارایی‌ها دارد، در حالی که P/S بر درآمد حاصل از فروش تاکید می‌کند.

نسبت P/S برخلاف P/E کمتر تحت تاثیر اقلام غیرعملیاتی و دستکاری‌های حسابداری است، چون فروش شرکت کمتر از سود خالص دچار تغییرات ساختگی می‌شود. از همین رو، بعضی تحلیل‌گران آن را شفاف‌تر می‌دانند.

محدودیت‌های نسبت P/S

گرچه نسبت P/S ابزار مفیدی برای ارزش‌گذاری است، اما محدودیت‌هایی هم دارد:

• این نسبت سودآوری را در نظر نمی‌گیرد. یعنی ممکن است شرکتی فروش بالایی داشته باشد اما به‌دلیل هزینه‌های بالا، سودآوری نداشته باشد.
• P/S نمی‌تواند به‌تنهایی ارزش ذاتی سهام را مشخص کند و باید در کنار سایر معیارها مانند حاشیه سود، نرخ رشد فروش و بدهی‌ها بررسی شود.
• نسبت P/S برای شرکت‌هایی با مدل درآمدی پیچیده یا چندگانه ممکن است گمراه‌کننده باشد.

جمع‌بندی

نسبت قیمت به فروش (P/S) یکی از نسبت‌های کلیدی در تحلیل بنیادی است که به‌خصوص در شرکت‌های فاقد سود یا در حال رشد، جایگزین مناسبی برای نسبت‌هایی مثل P/E محسوب می‌شود. این نسبت بیانگر ارزشی است که بازار برای هر واحد فروش شرکت قائل است. تفسیر درست آن نیازمند مقایسه با سایر شرکت‌های هم‌صنعت، بررسی تاریخی شرکت و تحلیل همزمان سایر عوامل مالی است. با وجود کاربردهای مهم، تحلیل‌گر باید از محدودیت‌های آن نیز آگاه باشد و در کنار سایر نسبت‌ها از آن بهره بگیرد.

مطالب پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:
اگر می‌خواهید درک دقیق‌تری از تحلیل بنیادی داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم این دو مقاله را هم بخوانید:

• نسبت P/E در بورس چیست و چه کاربردی دارد؟
•  EPS چیست و چطور محاسبه می‌شود؟