سود هر سهم (EPS) چیست و چرا در تحلیل بنیادی اهمیت دارد؟

EPS  یا سود هر سهم چیست و چه کاربردی دارد؟

در تحلیل بنیادی، EPS یا سود هر سهم یکی از اصلی‌ترین شاخص‌ها برای بررسی عملکرد مالی شرکت‌هاست. EPS به ما می‌گوید یک شرکت به‌ازای هر سهم، چقدر سود ساخته است. این شاخص، پایه بسیاری از تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در بازار سرمایه است.

سود هر سهم (EPS) چیست؟

EPS مخفف عبارت Earnings Per Share و به‌معنای سود هر سهم است. وقتی یک شرکت در پایان دوره مالی سود می‌سازد، این سود بین سهامداران آن شرکت تقسیم می‌شود. EPS درواقع میزان سودی است که به هر سهم عادی تعلق می‌گیرد و از تقسیم سود خالص شرکت بر تعداد سهام منتشرشده به‌دست می‌آید.

فرمول کلی EPS به‌صورت زیر است:

سود خالص / تعداد سهام منتشر شده =EPS

برای مثال، اگر یک شرکت ۲۰۰ میلیارد تومان سود خالص داشته باشد و تعداد سهام آن ۴ میلیارد سهم باشد، EPS آن برابر با ۵۰ تومان خواهد بود.

انواع EPS

در بازار سرمایه ایران، EPS در دو نوع مختلف ارائه می‌شود:

۱EPS. پیش‌بینی‌شده (بودجه‌ای)

EPS پیش‌بینی‌شده، سود هر سهمی است که شرکت در ابتدای سال مالی پیش‌بینی می‌کند. این سود معمولاً بر اساس برآوردهایی مانند میزان فروش، بهای تمام‌شده، هزینه‌های عملیاتی، نرخ ارز و نرخ تورم محاسبه می‌شود. این EPS را شرکت در قالب اولین پیش‌بینی سود سالانه خود منتشر می‌کند و ممکن است در طول سال چندین‌بار اصلاح شود.

در گذشته، شرکت‌ها موظف بودند این EPS را به‌طور رسمی منتشر کنند؛ اما طبق دستورالعمل جدید سازمان بورس، الزام شرکت‌ها به ارائه EPS پیش‌بینی‌شده برداشته شده است و شرکت‌ها فقط باید گزارش تفسیری مدیریت منتشر کنند.

۲EPS.  تحقق‌یافته (واقعی)

EPS تحقق‌یافته، سود خالصی است که شرکت در پایان سال مالی واقعاً کسب کرده است. این سود در صورت‌های مالی حسابرسی‌شده شرکت ثبت می‌شود و ملاک اصلی تحلیل عملکرد گذشته شرکت است. این EPS از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مبنای اصلی تصمیم‌گیری در بازار سرمایه محسوب می‌شود. از این جهت سایت فیبو در بخش تحلیل بنیادی پنجره درآمد آتی پارامتر EPS را با توجه به گزارش های نماد در اختیار کاربران بورسی قراره داده است

عوامل مؤثر بر EPS

چندین عامل مختلف می‌تواند باعث تغییر در EPS شرکت شود. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• افزایش یا کاهش سود خالص: سود شرکت می‌تواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات در نرخ فروش، هزینه‌ها، نرخ ارز، بهره بانکی و شرایط اقتصادی افزایش یا کاهش یابد.
• تغییر در تعداد سهام شرکت: زمانی که شرکت افزایش سرمایه می‌دهد، تعداد سهام آن افزایش می‌یابد. اگر افزایش سرمایه از محل سود انباشته باشد، EPS کاهش می‌یابد؛ چون سود تقسیم می‌شود بین تعداد بیشتری از سهام. اما در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، تأثیر آن به سودآوری طرح‌های جدید بستگی دارد.
• تعدیلات سنواتی: گاهی اوقات شرکت‌ها برای اصلاح برخی اشتباهات در حسابداری سال‌های قبل، تعدیلاتی را در صورت‌های مالی اعمال می‌کنند. این تعدیلات ممکن است باعث افزایش یا کاهش EPS شوند.
• تغییر در سیاست تقسیم سود: برخی شرکت‌ها درصد بیشتری از سود را تقسیم می‌کنند و برخی دیگر سود را در شرکت نگه می‌دارند. این موضوع می‌تواند بر انتظار بازار نسبت به سودآوری شرکت تأثیر بگذارد.

چرا EPS مهم است؟

EPS یکی از پایه‌های اصلی تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاران در بورس است. این شاخص:

• نشان می‌دهد شرکت چقدر سودآور است؛
• به مقایسه شرکت‌ها با یکدیگر کمک می‌کند؛
• مبنایی برای محاسبه سایر نسبت‌های مالی مانند نسبت P/E است؛
• در ارزش‌گذاری سهام نقشی کلیدی دارد؛
• و معیار سنجش عملکرد مدیریت شرکت است.

محدودیت‌های EPS

با اینکه EPS ابزار مفیدی در تحلیل است، اما محدودیت‌هایی هم دارد که باید در نظر گرفته شود:

• EPS به‌تنهایی نمی‌تواند تصویر کاملی از عملکرد شرکت بدهد. برای مثال، شرکتی ممکن است EPS بالایی داشته باشد اما بدهی زیادی نیز داشته باشد.
• سود خالص ممکن است تحت تأثیر اقلام غیرعملیاتی (مثل فروش دارایی) قرار گرفته باشد. در چنین حالتی، EPS واقعی نیست.
• افزایش سرمایه یا کاهش سرمایه نیز می‌تواند بر EPS تأثیر بگذارد، بدون اینکه تغییر واقعی در سودآوری رخ داده باشد.

جمع‌بندی

EPS یا سود هر سهم، یکی از پرکاربردترین شاخص‌های مالی در بازار بورس است که میزان سود خالص شرکت به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. تحلیل EPS به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا عملکرد مالی شرکت را بسنجند و تصمیم‌گیری دقیق‌تری برای سرمایه‌گذاری انجام دهند. با اینکه EPS ابزار مهمی در تحلیل بنیادی است، اما استفاده از آن به‌تنهایی کافی نیست و باید در کنار سایر اطلاعات مالی و تحلیلی مورد توجه قرار گیرد.

مطالب پیشنهادی برای مطالعه بیشتر:
اگر می‌خواهید درک دقیق‌تری از تحلیل بنیادی داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم این دو مقاله را هم بخوانید:
نسبت P بر E در بورس
نسبت PبرS چیست؟ آموزش کامل نسبت قیمت به فروش در تحلیل سهام